Қазақстанда балалар суицидінің алдын алу бойынша жаңа шаралар қабылданады

Үкімет 2025 жылғы 30 мамырдағы қаулысымен балаларды зорлық-зомбылықтан, суицидтің алдын алудан қорғау және олардың құқықтары мен әл-ауқатын қамтамасыз етудің 2023-2025 жылдарға арналған Кешенді жоспарына түзетулер енгізді, деп хабарлайды Zаkon.kz.

Атап айтқанда, құжатта ағымдағы жылдың соңына дейін қорғаншылық органының шешімі бойынша, ата-аналары немесе басқа да заңды өкілдері бас тартқан кезде, өзіне-өзі қол жұмсау қаупі болған жағдайда балаға психологиялық көмек көрсету жөніндегі нормалар бекітілетін заң жобасын әзірлеу жоспарлануда.

Балалардың суицидтік және аутоагрессивті мінез-құлқының алдын алу және түзету үшін бірқатар жаңа қысқа және орта мерзімді шаралар қарастырылған.

Қысқа мерзімді шаралар:

• Суицидтік мінез-құлқы бар балаларды медициналық ұйымдарға есепке қою бойынша педагогтер мен ата-аналар арасында кең ауқымды ақпараттық-түсіндіру науқанын жүргізу.
• "Балалардың қауіпсіздігі" тақырыбын (ұқыпты ата-ана болу, бақытты балалық шақ, қателесу құқығы) ұлттық фильмдердің басым тақырыптарының тізіміне енгізу.
• Кәмелетке толмағандардың аккаунттарын анықтайтын, олардың денсаулығы мен дамуына зиян келтіретін ақпаратты қарайтын цифрлық Талдамалық бағдарламаларды құру және енгізу бойынша әдістемелік ұсынымдар әзірлеу.

Орта мерзімді шаралар:

• Нақты кейстер негізінде жасөспірімдердің суицидінің себептерін анықтауға бағытталған Қазақстандағы жасөспірімдердің суициді мәселелері бойынша кешенді ғылыми зерттеу жүргізу.
• Профилактикалық тексеру (скрининг) барысында кәмелетке толмағанның жеке басының аутодеструктивті бағытын ерте анықтау мақсатында психиатрия бойынша мамандандыру мәселелеріне жалпы практика дәрігерлерін оқыту бөлігінде медициналық жоғары оқу орындарының білім беру бағдарламаларына өзгерістер енгізу.
• Профилактикалық медициналық тексерудің дәрігерге дейінгі кезеңінде психоактивті заттарды қолданумен байланысты мінез-құлық тәуекелдеріне бағалау жүргізу, сондай-ақ мамандандырылған кезеңде профилактикалық медициналық тексеруді жүзеге асыратын бейінді мамандықтар дәрігерлерінің құрамына нарколог пен психиатрды қосу мәселелерін пысықтау.
• Педагог-психологтарды, психологтарды, әлеуметтік педагогтарды даярлау бойынша жоғары оқу орындарының білім беру бағдарламаларына "Профайлинг", "әлеуметтік желілердегі Профайлинг", "өтірік детекциясы" тақырыптарын қосу.

Бұдан басқа, жоспарда қазақстандық балалардың әл-ауқатының деңгейін арттыру үшін жаңа шаралар бар:

• Балалар мен жасөспірімдерге көмек көрсету үшін психиатр-дәрігерлерді даярлауға мемлекеттік тапсырыс көлемін ұлғайту.
• Қиын жағдайларда өміршеңдік, коммуникация, бейімделу, жеке өсу және қауіпсіз мінез-құлық дағдыларын дамытуға бағытталған білім беру ұйымдарының білім алушылары мен тәрбиеленушілері үшін тренингтер өткізу.
• Студенттерді "Журналистика және ақпарат" кадрларын даярлау бағыты бойынша қайғылы оқиғаларды, резонанстық қылмыстар мен суицидтерді бұқаралық ақпарат құралдарында этикалық жариялау әдістеріне оқыту.

Қаулы 2025 жылғы 30 мамырдан бастап қолданысқа енгізілді.