Қазақстанда Конституцияның 30 жылдығына рақымшылық жасалады

"Қазақстан Республикасы Конституциясының отыз жылдығына байланысты рақымшылық жасау туралы" заң жобасы дайындалды, деп хабарлайды Zakon.kz.

Заң жобасында мынадай тұлғалар қылмыстық жауаптылықтан немесе негізгі жазадан босатылады:

• қылмыстық теріс қылық немесе жеңіл қылмыс жасаған адамдар;
• залал келтірмеген ауырлығы орташа қылмыстар жасаған не оның орнын толық өтеген не азаматтық талап қойылмаған адамдар;
• залалдың немесе азаматтық талаптың болуына қарамастан ауырлығы орташа қылмыстар жасаған әлеуметтік осал адамдар.

Әлеуметтік осал адамдарға мыналар жатады:

• ардагерлер және "Ардагерлер туралы" Заңмен қамтылған басқа да тұлғалар;
• қылмыстық құқық бұзушылық жасаған кезде 18 жасқа толмаған адамдар;
• осы Заң қолданысқа енгізілген күні 50 жасқа толған және одан асқан әйелдерге, 60 жасқа толған және одан асқан ер адамдарға;
• жүкті әйелдер;
• ата-ана құқықтарынан айырылмаған және балалары, оның ішінде асырап алынған балалары немесе қорғаншылыққа немесе қамқоршылыққа алынған, заң күшіне енген күні 18 жасқа толмаған балалары бар немесе қылмыстық құқық бұзушылық жасалған және сотталған кезде олардың қамқорлығында мүгедек баласы (балалары) болған әйелдер, сондай-ақ олардың бала кезінен мүгедектігі бар адамдар;
• ата-ана құқығынан айырылмаған және осы Заң күшіне енген күні кәмелетке толмаған балалардың, оның ішінде асырап алынған балалардың жалғыз ата-анасы болып табылатын немесе қылмыстық құқық бұзушылық жасаған және сотталған кезде асырауында мүгедек баласы (балалары) болған, сондай-ақ олардың жасына қарамастан бала кезінен мүгедектігі бар адамдар;
• мінез-құлқының теріс дәрежесі жоқ бірінші немесе екінші топтағы мүгедектер, осы Заң қолданысқа енгізілген күні жазасын өтеуге бір жылдан аспайтын мерзім қалды.

Сондай-ақ құжатта жоғарыда көрсетілген қылмыстық құқық бұзушылықтар бойынша адамдарды қылмыстық жауаптылықтан босатумен аяқталмаған істерді тоқтату қарастырылған.

Жасалғаны үшін міндетті қосымша жаза көзделген қылмыстық құқық бұзушылықтар, онша ауыр емес немесе ауырлығы орташа қылмыстар бойынша соттардың қарауындағы істер бойынша жоғарыда аталған адамдарды сот негізгі жазадан босатады.

Бұл ретте көрсетілген санатқа жататын сотталғандар тек негізгі жазаны одан әрі өтеуден босатылуға жатады.

Сондай-ақ заң жобасында ауырлығы орташа қылмыстар жасаған бірқатар тұлғалардың негізгі жазасының мерзімін немесе мөлшерін қысқарту қарастырылған.

Рақымшылық қолданылмайтын тұлғалар да анықталды.

Атап айтқанда, оларға мыналар жатады:

• сыбайлас жемқорлық қылмыстарын жасағандар;
• террористік қылмыс жасағандар;
• экстремистік қылмыстар немесе экстремизм белгілері бар қылмыстар жасағандар;
• азаптауларды жасағандар;
• қайталап жасалған немесе қауіпті қайталанатын қылмысы үшін тағайындалған жазаға сотталғандар;
• өлім жазасы кешірім жасау тәртібімен бас бостандығынан айырумен ауыстырылғандар, сондай-ақ өмір бойына бас бостандығынан айыруға сотталғандар;
• қылмыстық топтың, ұйымдасқан топтың, қылмыстық ұйымның, қылмыстық қоғамдастықтың, трансұлттық ұйымдасқан топтың, трансұлттық қылмыстық ұйымның, трансұлттық қылмыстық қоғамдастықтың, террористік топтың, экстремистік топтың, банданың немесе заңсыз әскерилендірілген құрамның құрамында қылмыс жасағандар;
• өздеріне қатысты жаза орындалған және жазасын өтеп шыққандар;
• жиынтығы заңның күшiне жатпайтын қылмыстық құқық бұзушылықтарды жасағандар;
• жазасын өтеу кезінде қасақана қылмыс жасағандар;
• ауыр қылмыстар үшін сотталғандар және т.б.

Қазақстанда Конституция күні 30 тамызда тойланады.