
Былтыр Шығыста Бұқтырма су қоймасына көпір салынып, халықтың елу жылдан бергі арманы орындалған. Енді, міне, Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың кезекті тапсырмасымен Катонқарағай мен Зайсанда халықаралық әуежай құрылысы басталды. Күні кеше Көлік министрі Марат Қарабаев Шығысқа жұмыс сапарымен келіп, құрылыс жұмыстарымен танысты.
Бұл жұмыс Мемлекет басшысының Зайсан, Қатонқарағай және Кендірлі курорттық аймақтарында 3 жаңа әуежай салу тапсырмасы аясында жүргізіліп жатыр. Марат Қарабаев Зайсан мен Катонқарағай аудандарындағы жаңа әуежай құрылысының басталуын көрді. Әуелі Зайсанға ат шалдырған министр қаладан 25 шақырым жердегі Сәтбай ауылына бағыт алған. Әуежай осы маңдағы бұрынғы әскери әуеайлақ базасында салынады. 184,5 гектар жерді алып жатқан аумақ географиялық және метеолорогиялық жағдайды, сондай-ақ логистикалық қолжетімділікті ескере отырып таңдалған.
Алаңның қақ ортасына ұзындығы 2 200 метр болатын ұшу-қону жолағы салынады. Жолақты кеңейту мүмкіндігі де бар. Мамандар пікірінше, әуежай «Bombardier Q400», «ATR-72» және басқа да ұқсас типтегі заманауи әуе кемелерін қабылдауға қауқарлы болады. Қазір отандық әуе компаниясы «ATR-72» ұшақтарын сатып алу мәселесін пысықтап жатыр. Сонымен қатар жоба аясында 4 әуе кемесіне арналған перрон, сағатына 150 жолаушыға дейін өткізу қабілеті бар 4 000 шаршы метрлік заманауи аэровокзал, командалық-диспетчерлік пункт, апаттық-құтқару қызметі, метеостанса және радионавигациялық жабдықтар қарастырылған.
– Әуежай құрылысы аяқталып, нысан қолданысқа берілген соң Қытайдағы Үрімші, Алтай және Қанасқа халықаралық бағыттар ашу жоспарланған. Астана, Алматы және Өскеменге қатынайтын ішкі бағыттар тұрақты әуе байланысын қамтамасыз етеді. Бұл бизнес үшін жаңа мүмкіндіктер ашып, ел тұрғындарының жүріп-тұруын жақсарта түспек, – деді Марат Қарабаев.
Қазір Зайсанға жыл сайын шамамен 23 мың турист келеді. Әуежай іске қосылып, инфрақұрылым дамығанда көрсеткіш 136 мың туристке дейін өседі деп күтіледі. Министр әуежай құрылысы еліміздің логистикалық әлеуетін дамытуға серпін беретінін айтты. Сәтбай ауылы маңында жаңа әуежай салу және Қалбатау – Майқапшағай күре жолының реконструкциясын аяқтау жұмыстары Зайсан қаласында арнайы ірі логистикалық хаб ашуға мүмкіндік береді. Министрдің айтуынша, қазір бұл мәселе Ресей мен Қытайдағы әріптестермен пысықталып жатыр.
Сондай-ақ Тұғыл ауылында өзен порты салынады. Бастапқы кезеңде жүктер портқа автокөлікпен тасымалданады. Одан әрі Ресейге қарай өзен арқылы кеме қатынасы орнатылады. Жүктердің бастапқы көлемі 2 млн тонна болса, уақыт өте келе көрсеткіш 10 млн тоннаға дейін өсуі мүмкін.
Қазір қытайлық әріптестерімен «Тұғыл» портын теміржолмен байланыстыратын және Ресейдегі Обь өзеніне құятын, одан әрі Солтүстік теңізге шығатын Қытай – Қазақстан – Ресей мультимодальды логистикалық маршрутын құруға бағытталған төртінші теміржол өткелі пунктін салу талқыланып жатыр. Бұған қоса, биыл мамандар Шығыс Қазақстан өңіріндегі барлық 5 теміржол вокзалын (Өскемен-1, Алтай, Күмістау, Риддер, Шемонаиха) жөндейді. Ал Зайсан мен Катонқарағайда құрылысы басталған қос әуежай жыл соңында аяқталып, келесі туристік маусымда ұшақтарды қабылдай бастайды.
Құрылыс жүргізілетін аумақ басшысы Юрий Чановтың айтуынша, Зайсан әуежайында 24 техника жұмысқа кіріскен.
– Отыз адам жұмысқа тартылып, құрылысшылар қалашығы салына бастады. Техника ұшу-қону алаңында қазу жұмыстарына кірісті. Ұшу жолағында тереңдігі екі метрдей шұңқыр қазылып, қажетті материалдармен толтырылады. Жұмыс ойдағыдай жүріп кетсе, белгіленген мерзімде аяқталады, яғни осы жылдың қазан айында тапсырамыз, – дейді ол.
Айтқандай, Катонқарағай ауданындағы әуежай жобасы да дәл осындай. Жұмыстың барлығын отандық мамандар атқарады. Құрылысқа 200-ге жуық адам жұмылдырылмақ. Жобадағы суреттерге көз салсақ, әуежай вокзалы сәулетті әрі ықшам болатын сияқты. Бұған қос ауданның халқы да ерекше қуанып жүр. Катонқарағай ауданында болған министр Марат Қарабаев нысанды ерекше бақылауда ұстайтынын айтты. Айта кетейік, бұл өңірде әуежай Өрнек ауылының тұсына салынады. Арнайы мамандар таулы жердегі ең қолайлы жер осы деп тапқан. Өз сөзінде министр қары қалың Алтайдың аясына ұшақтың қыс мезгілінде де қона алуға тиіс екенін ескертті.
– Катонқарағай облыс орталығынан алыс жатыр. Дегенмен мұндай нысан халықтың жүріп-тұруы үшін өте қажет. Оның үстіне, туристер де ағылады. Былтыр ауданға 11 мың турист келді десек, әуежай құрылысы аяқталған соң бұл көрсеткіш еселене түсері анық. Ауданнан көшіп кеткендер қайтып келулері де мүмкін. Бір сөзбен айтсақ, тұрғындар саны да артады, – дейді Катонқарағай ауданының ақсақалы Жәнібек Қызыр.
Қос ауданға салынатын әр әуежайдың құны 30 млрд теңгеге есептеліп отыр. Президент назарындағы бұл нысандарға қаржы уақтылы бөлініп, жұмыстар жүйелі жүргізілсе, келер жылы Сауыр мен Алтайдың баурайына ұшақтар қонып, мәре-сәре болып жатармыз.
Шығыс Қазақстан облысы,
Зайсан – Катонқарағай